전자피부 기술 동향

  • 홍용택 (전기정보공학부 서울대학교) ;
  • 변정환 (전기정보공학부 서울대학교) ;
  • 오은호 (전기정보공학부 서울대학교) ;
  • 이병문 (전기정보공학부 서울대학교)
  • Published : 2016.10.31

Abstract

Keywords

References

  1. J. A. Rogers, T. Someya, and Y. Huang, Science 327, 1603 (2010). https://doi.org/10.1126/science.1182383
  2. T. Someya, T. Sekitani, S. Iba, Y. Kato, H. Kawaguchi, and T. Sakurai, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 101, 9966 (2004). https://doi.org/10.1073/pnas.0401918101
  3. D.-H. Kim, N. Lu, R. Ma, Y.-S. Kim, R.-H. Kim, S. Wang, J. Wu, S. M. Won, H. Tao, A. Islam, K. J. Yu, T.-i. Kim, R. Chowdhury, M. Ying, L. Xu, M. Li, H.-J. Chung, H. Keum, M. McCormick, P. Liu, Y.-W. Zhang, F. G. Omenetto, Y. Huang, T. Coleman, and J. A. Rogers, Science 333, 838 (2011). https://doi.org/10.1126/science.1206157
  4. A. Chortos, J. Liu, and Z. Bao, Nature Mater. 15, 937 (2016). https://doi.org/10.1038/nmat4671
  5. Z. Wang, S. Wang, J. Zeng, X. Ren, A. J. Chee, B. Y. Yiu, W. C. Chung, Y. Yang, A. C. Yu, R. C. Roberts, A. C. Tsang, K. W. Chow, and P. K. Chan, Small 12, 3827 (2016). https://doi.org/10.1002/smll.201601419
  6. S. C. Mannsfeld, B. C. Tee, R. M. Stoltenberg, C. V. Chen, S. Barman, B. V. Muir, A. N. Sokolov, C. Reese, and Z. Bao, Nature Mater. 9, 859 (2010). https://doi.org/10.1038/nmat2834
  7. C. Pan, L. Dong, G. Zhu, S. Niu, R. Yu, Q. Yang, Y. Liu, and Z. L. Wang, Nature Photon. 7, 752 (2013). https://doi.org/10.1038/nphoton.2013.191
  8. F. R. Fan, L. Lin, G. Zhu, W. Wu, R. Zhang, annd Z. L. Wang, Nano Lett. 12, 3109 (2012). https://doi.org/10.1021/nl300988z
  9. Y. Zang, F. Zhang, C.-A. Di, and D. Zhu, Mater. Horiz. 2, 140 (2015). https://doi.org/10.1039/C4MH00147H
  10. B. C. K. Tee, A. Chortos, R. R. Dunn, G. Schwartz, E. Eason, and Z. Bao, Adv. Funct. Mater. 24, 5427 (2014). https://doi.org/10.1002/adfm.201400712
  11. H. Lee, J. Chung, S. Chang, and E. Yoon, J. Microelectromech. Syst. 17, 934 (2008). https://doi.org/10.1109/JMEMS.2008.921727
  12. D. Kang, P. V. Pikhitsa, Y. W. Choi, C. Lee, S. S. Shin, L. Piao, B. Park, K. Y. Suh, T. I. Kim, and M. Choi, Nature 516, 222 (2014). https://doi.org/10.1038/nature14002
  13. T. Yamada, Y. Hayamizu, Y. Yamamoto, Y. Yomogida, A. Izadi-Najafabadi, D. N. Futaba, and K. Hata, Nat. Nanotech. 6, 296 (2011). https://doi.org/10.1038/nnano.2011.36
  14. J. Yang, D. Wei, L. Tang, X. Song, W. Luo, J. Chu, T. Gao, H. Shi, and C. Du, RSC Adv. 5, 25609 (2015). https://doi.org/10.1039/C5RA00871A
  15. T. Q. Trung, S. Ramasundaram, B. U. Hwang, and N. E. Lee, Adv. Mater. 28, 502 (2016). https://doi.org/10.1002/adma.201504441
  16. S. J. Kim, J. H. We, B. and J. Cho, Energy Environ. Sci. 7, 1959 (2014). https://doi.org/10.1039/c4ee00242c
  17. S. Xu, Y. Zhang, L. Jia, K. E. Mathewson, K.-I. Jang, J. Kim, H. Fu, X. Huang, P. Chava, R. Wang, S. Bhole, L. Wang, Y. J. Na, Y. Guan, M. Flavin, Z. Han, Y. Huang, and J. A. Rogers, Science 344, 70 (2014). https://doi.org/10.1126/science.1250169
  18. J.-Y. Baek, J.-H. An, J.-M. Choi, K.-S. Park, and S.-H. Lee, Sens. Actuators A 143, 423 (2008). https://doi.org/10.1016/j.sna.2007.11.019
  19. H.-C. Jung, J.-H. Moon, D.-H. Baek, J.-H. Lee, Y.-Y. Choi, J.-S. Hong, S.-H. Lee, IEEE Trans. Biomed. Eng. 59, 1472 (2012). https://doi.org/10.1109/TBME.2012.2190288
  20. J. Yoo, L. Yan, S. Lee, H. Kim, H.-J. Yoo, IEEE Trans. Inf. Technol.Biomed. 13, 897 (2009). https://doi.org/10.1109/TITB.2009.2033053
  21. Y. Khan, A. E. Ostfeld, C. M. Lochner, A. Pierre, and A. C. Arias, Adv. Mater. 28, 4373 (2016). https://doi.org/10.1002/adma.201504366
  22. J. Kim, G. A. Salvatore, H. Araki, A. M. Chiarelli, Z. Xie, A. Banks, X. Sheng, Y. Liu, J. W. Lee, K.-I. Jang, S. Y. Heo, K. Cho, H. Luo, B. Zimmerman, J. Kim, L. Yan, X. Feng, S. Xu, M. Fabiani, G. Gratton, Y. Huang, U. Paik, and J. A. Rogers, Sci. Adv. 2, e1600418 (2016). https://doi.org/10.1126/sciadv.1600418
  23. T. Yokota, P. Zalar, M. Kaltenbrunner, H. Jinno, N. Matsuhisa, H. Kitanosako, Y. Tachibana, W. Yukita, M. Koizumi, and T. Someya, Sci. Adv. 2, e1501856 (2016). https://doi.org/10.1126/sciadv.1501856
  24. W. Gao, S. Emaminejad, H. Y. Y. Nyein, S. Challa, K. Chen, A. Peck, H. M. Fahad, H. Ota, H. Shiraki, D. Kiriya, D.-H. Lien, G. A. Brooks, R. W. Davis, and A. Javey, Nature 529, 509 (2016). https://doi.org/10.1038/nature16521
  25. H. Lee, T. K. Choi, Y. B. Lee, H. R. Cho, R. Ghaffari, L. Wang, H. J. Choi, T. D. Chung, N. Lu, T. Hyeon, S. H. Choi, and D.-H. Kim, Nat. Nanotech. 11, 566 (2016). https://doi.org/10.1038/nnano.2016.38
  26. J. Kim, M. Lee, H. J. Shim, R. Ghaffari, H. R. Cho, D. Son, Y. H. Jung, M. Soh, C. Choi, S. Jung, K. Chu, D. Jeon, S.-T. Lee, J. H. Kim, S. H. Choi, T. Hyeon, and D.-H. Kim, Nat. Commun. 5, 5747 (2014). https://doi.org/10.1038/ncomms6747
  27. S. Y. Hong, Y. H. Lee, H. Park,S. W. Jin, Y. R. Jeong, J. Yun, I. You, G. Zi, and J. S. Ha, Adv. Mater. 28, 930 (2015).
  28. M. Kaltenbrunner, T. Sekitani, J. Reeder, T. Yokota, K. Kuribara, T. Tokuhara, M. Drack, R. Schwodiauer,I. Graz, S. Bauer-Gogonea, S. Bauer, and T. Someya, Nature 499, 458 (2013). https://doi.org/10.1038/nature12314